بررسی عوامل و عناصر بومی گرایی در رمانهای معاصر ایران و ترکیه (با تأکید بر تنگسیر، نفرین زمین، سووشون، قویوجاکلی یوسف، یُلجو نَرَیه گیدییورسون و حضور)

وضعیت سیاسی، اجتماعی و فرهنگی جوامع ایران و ترکیه با توجه به تعاملات، اثرپذیری و اثرگذاری متقابل تاریخی و فرهنگی در ادوار مختلف تا حدودی شبیه هم بوده و فضای حاکم بر این کشورها و تحولات اجتماعی تأثیرات خود را در تمام پدیده ها از جمله ادبیات بر جای گذاشته است. ورود برخی از آموزه های فرهنگی غرب و جایگزین شدن بخشی از معیارهای غربی با معیارها و ارزشهای شرقی و اسلامی یکی از تحولات شگرف و مشترک تاریخ معاصر این دو کشور است که موجب نابسامانی بخشی از هنجارهای اجتماعی و تخریب پاره ای از عناصر هویت ملی و بومی شده در نتیجه، تشتت و گاه بحران هویت، خود باختگی و سردرگمی های فردی و اجتماعی در این کشورها به وجود آورده است. بروز ظواهر و جلوه های غربی در پوشش تجدد تقلیدی، واکنش مقابلی را هم در پی داشته و گاه سبب روی آوردن برخی از جریانها و محافل فکری و فرهنگی این کشورها به اصالتهای بومی جهت پروراندن و به فعلیت رساندن آن در عرصه های گوناگون از جمله ادبیات شده است. در این راستا « بومی گرایی» به عنوان یک رویکرد اجتماعی و گرایش ویژه در مقام ایستادگی و مقاومت در برابر سیطره تدریجی آموزه ها و انگاره های فرهنگ بیگان? غربی با قصد و هدف جستجوی عناصر هویت ملی و بومی و بازسازی آن ، بزرگداشت سنتها ، حفظ و احیای ارزشها و مواریث کهن، ظهور و گسترش یافته است. با این مفروض که ادبیات هر کشوری( به ویژه آن بخشی که به ادبیات داستانی اختصاص دارد) پاره و نمودی از هویت ملی آن کشور است و بسان آیینه ای می توان در آن بازتاب فرهنگ و ساختار اجتماعی آن کشور را مشاهده نمود؛ این تحقیق می کوشد با بهره گیری از روش توصیفی ـ تحلیلی به بررسی عوامل و عناصر بومی گرایی در شش رمان برجست? ادبیات ایران و ترکیه به توصیف و تحلیل ویژگی ها و خصوصیات کلی و جزئی بومی، فرهنگی، اجتماعی،جغرافیای و... این دو کشور، در دور? معاصر، بپردازد و با بررسی و مقایس? آنها نشان دهد که رمان فارسی و ترک چگونه و به چه میزان توانسته است، ساختار اجتماعی، فرهنگی و سیاسی جوامع خود را در یک دور? ویژ? تاریخی در خود گنجانده و منعکس سازند. هدف این پژوهش صرفاً شناخت شرایط طبیعی و محیطی بخشی از جغرافیا یا شناخت و تبیین عناصر خاصی از قبیل گویشها، لهجه های محلی و کاربرد واژگان، اصطلاحات و ترکیبات خاص یک منطقه و یا توصیف شیو? زندگی نوع پوشش خوراک و... ناحیه ای کشورهای مذکور نیست. هر چند همه این موارد از کارکرد ها و ویژگی های «بومی گرایی» است و مطمح نظر ما نیز در این پژوهش خواهد بود؛ ولی هدف اصلی و نهایی تبیین و تثبیت نقش بازآفرینی تاریخی و فرهنگی و اجتماعی رویکرد «بومی گرایی» به عنوان یک گفتمان در این آثار و جایگاه آنها در طرح مسأله بازگشت به ریشه ها و احیای سنتهای اصیل (ملی ـ دینی) می باشد.